Prematüre Bebek Bakımı İçin 6 İpucu
Dünyaya gelmek için acele eden bebeklere daha hassas, dikkatli ve özenli bir bakım sunmak gerekir, özellikle de ilk zamanlarda. Prematüre bebekler zamanında doğan bebeklere göre daha ufak tefektirler ve özel durumlarıyla ilgili bazı sağlık sorunları yaşayabilirler. Bebeğin doğduğu hafta ve doğum ağırlığı herhangi bir belirti kalmadan hayatta kalma oranı açısından belirleyicidir. 32. hafta ve sonrasında dünyaya gelen bebeklerin yüzde 95’i hayata devam ederken, 28 haftalıktan küçük doğanlarda bu oran yüzde 50’ye kadar düşebilir. Aşağıda prematüre bebek bakımı hakkında tavsiyeler bulabilirsiniz.
Prematüre Bebek Bakımı Nasıl Yapılır?
Anne Sütü Çok Önemli
Bazı prematüre bebekler, özellikle 34 haftalıktan küçük doğanlar beslenme sorunları yaşayabilirler. Bu durum genellikle bebeğin emme ve yutkunma refleksleri ile soluma koordinasyonu henüz gelişmeden, çene kasları yeterince güçlenmeden önce dünyaya gelmesiyle ilgilidir.
Bu gibi durumlarda ilk zamanlarda bebeğe damar yoluyla protein, yağ ve şeker desteği yapılırken bir yandan da çok az miktarlarda olmak üzere anne sütü verilir. Bebek yoğun bakım ünitesinde ise emme ve yutkunma refleksleri gelişene kadar ağzından veya burnundan midesine inen sonda aracılığıyla beslenir. Emme, yutma ve soluma fonksiyonları birbiriyle uyumlu biçimde çalışmaya başladığı zaman da emerek beslenme aşamasına geçilir. Anne sütü prematüre bebek gelişimi için de çok önemli olmakla beraber, yetersizliği veya yokluğu durumunda formül mamalar kullanılır.
Prematüre bebeklerin beslenme süresinin yarım saati geçmeyecek şekilde ayarlanması tavsiye edilir. Sürenin uzaması öğün sayısının azalmasına, bu da kilo kaybının artmasına yol açar. Bebek, çene kasları tam gelişmediğinden dolayı, emerken çok çabuk yorularak uyku aşamasına geçebilir. Bu yüzden, özellikle biberonla besleme sırasında çenesine parmakla destek verilmesi faydalı olur.
Beslenmenin Hemen Ardından Bezini Değiştirin
Prematüre bebekler bağırsak sisteminin olgunlaşmamış olmasından kaynaklanan sindirim sorunları yaşayabilirler. Ayrıca mide içeriğinin yemek borusuna veya ağza geri kaçmasıyla oluşan reflü sorununa da daha sık maruz kalırlar. Bu yüzden bebeğin beslenmesi tamamlandıktan sonra hemen yatırılmaması, bir süre kucakta tutulması tavsiye edilir. Bezi ve giysileri de beslenmeden hemen sonra değiştirilmelidir.
Dünyaya erken gelmiş bir bebeğin altının pis kalmamasına ekstra özen göstermek gerekir. Sadece altını ıslatmış olsa bile 3 – 4 saat aralıklarla bez değişimi yapılmalıdır. Alt bezinin uygun sıcaklıkta temizlenmesi de önemlidir. Temizlik için suyla ıslatılmış pamuk kullanmak yeterlidir. Bebekte pişik vb. sorunlar yoksa krem kullanılması tavsiye edilmez.
Yatak Seçimi ve Yatış Pozisyonu
Bebeklerin genellikle hayatın ilk yılında hastalık gibi belirli, görünür bir sebep olmaksızın ölmesi durumu ani bebek ölümü sendromu olarak adlandırılır. Zamanında doğan sağlıklı bebeklere göre bu açıdan da daha büyük risk altında olan prematüre bebeklerin yatış pozisyonunu 3 saatlik aralıklarla değiştirmek gerekir. Aksi takdirde bebeğin kafasında kalıcı şekil bozuklukları oluşabilir, kulaklarında yapışkanlık veya dokuların ölmesi (nekroz) gibi sorunlar meydana gelebilir.
Prematüre bebek, yatağın içine gömülme tehlikesine karşı orta sert veya sert bir yatakta uyumalı, fakat çevresindeki yastıklar ve oyuncaklar yumuşak malzemelerden üretilmiş olmalıdır. Üstüne örtülen örtü veya battaniyenin sık dokulu değil de delikli olması boğulma riskini azaltır.
Enfeksiyon Riski
Vücuda giren bakteri, virüs ve mantarlar ve zararlı kimyasallarla savaşan antikorların anneden bebeğe geçişi gebeliğin son 3 ayında gerçekleşir. Erken doğan bebekler vücutlarında yeterince antikor bulunmadığından enfeksiyonlara karşı daha savunmasızdırlar. Hastanede kalma süreleri de diğer bebeklere göre daha uzundur. Bu süreçte çeşitli girişimlere maruz kalmaları enfeksiyon riskini artırdığı gibi sonuçlarının daha ağır olmasına da yol açabilir. Bu yüzden hastanedeyken bebeğe yönelik her türlü yaklaşımın dezenfeksiyon kurallarına uyularak yapması gerekir.
Prematüre bebeği enfeksiyonlardan korumak için bebek ev ortamına geçtiği zaman da çok dikkatli davranılmalıdır. Ziyaretçilere, özellikle okul çağındaki çocuklara bazı kısıtlamalar getirmek faydalı olur. Bebek odasına oyuncak koyulacaksa bunlar tüysüz, yıkanabilen, toz tutmayan oyuncaklar olmalıdır. Evin düzenli olarak havalandırılması, ısının ve nem seviyesinin uygun olması da önemlidir.
Bebeğe temas edecek kişilerin el temizliği de çok önemlidir. Bebeğe dokunmadan önce ve altını temizledikten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır. Bebekle sıklıkla ilgilenen kişilerin, örneğin annenin ve bakıcının tırnakları kısa olmalıdır.
Cilt Bakımı
Bebeğin gözlerinde çapaklanma, akıntılar, yapışma gibi sorunlar varsa doktora başvurulması tavsiye edilir. Göz bakımı steril suyla ıslatılmış gazlı bezle yapılabilir. Her göz için ayrı bez kullanılmalıdır. Gözlerde kızarıklık, şişlik ve sarımsı renkli bir akıntı olması enfeksiyona işaret ediyor olabilir.
Bebeğin dilinde, damaklarında beyaz partiküller varsa bunlar da steril suyla ıslatıldıktan sonra serçe parmağına sarılan bir parça gazlı bezle nazikçe kazınarak temizlenebilir. Endişe verici bir durum varsa doktora danışmak gerekir.
Uyku Düzeni
Prematüre bebek uykuya zamanında doğan bebeklere göre daha eğilimlidir. Beslenmesine ayrılan sürenin fazla uzun olmamasına dikkat etmek gerekmesinin sebebi de budur. Uzun beslenme süreçleri bebeğin yorulup uykuya geçmek istemesine yol açabilir. Büyüme hormonu uyku esnasında salgılandığından bebeğin rahatça ve yeterli miktarda uyuması için gereken şartların sağlanmasına özen gösterilmelidir.
