Hasta Çocuğa Nasıl Davranılmalı?
Çocuk hastalıkları türüne, ciddiyetine, ne kadar sürdüğüne bağlı olarak çocuklarımızın üstünde çeşitli etkiler yaratıyor. Bu türden birçok hastalık aşılar ve ilaçlar sayesinde kısa sürede iyileşirken, bazıları uzun sürüyor ve ciddi hasarlara yol açabiliyor. Bu durumda çocuklarda gelişim geriliği, öğrenilmiş iyi alışkanlıkların unutulması, olumsuz yönde huy değişiklikleri, ilgi çekmek ve istediği şeyleri yaptırmak için hastalığı kullanma gibi durumlar gözlenebiliyor. Ebeveynlerin ve çocuğun yakın çevresindeki diğer kişilerin yapması gereken şeyler durum göre değişmekle beraber, “Hasta çocuğa nasıl davranılmalı?” sorusunun genel olarak geçerli olan bazı cevapları da var. Aşağıda bu cevapları bulabilirsiniz.
Hasta Çocuğa Nasıl Davranmak Gerekiyor?
Beslenmesine Dikkat Edin
“Hasta çocuk nasıl beslenmeli?” sorusunun cevabı duruma göre değişir. Ateşi olan bir çocuk, vücudu ateşle savaşırken halsiz düşeceği için daha fazla enerjiye ihtiyaç duyar. Bu durumda çocuğu makarna, muz ve patates gibi kolayca enerjiye dönüşen gıda maddeleriyle beslemek gerekir. Bal, boğazı ağrıyan çocuklara iyi gelir. Zira boğazı yumuşatır ve çocuğun rahatça uyumasına yardım eder. Bu durumda çocuk yutma güçlüğü de çekeceğinden çorba ve omlet gibi yiyecekler vermek iyi olur.
Doktorunuz bu konuyla ilgili tavsiyeler verdiyse onları uygulayın. Hasta çocuğunuza, çok istese bile fast food tarzı yiyecekler vermeyin. Aşırı miktarda yağ ve şeker içeren gıda maddeleri hastalıkların iyileşmesini yavaşlatır.
Hasta bir çocuğu vücudunun virüslerle savaşmasını kolaylaştıran, bağışıklık sistemini güçlendiren yiyeceklerle beslemek gerekir. Tavuk suyunda pişirilmiş sebzeli çorbalar, bol miktarda vitamin içerdikleri için, iyi bir alternatiftir.
İlaçlarını Düzenli Olarak Almasını Sağlayın
“Hasta çocuğa nasıl davranılmalı?” sorusunun cevaplarından biri de şudur: Doktorun önerdiği ilaç tedavisini titizlikle uygulayın. Bazı ilaçların aç veya tok karnına kullanılması gerekir ama belirli saatleri yoktur, bazılarının ise 6 saatte veya 8 saatte bir içilmesi veya yutulması gereklidir. Kimi ilaçlar suda eritilerek alınır. Bazı ilaçları, çocuk iyileşmiş gibi görünse bile, bitene kadar kullanmak gerekir. Bu gibi şeylere dikkat edin.
Çocuğa İlaç İçirmek İçin Yapılması Gerekenler
Çocuklara ilaç içirmek bazen sorun olabilir. Evet, ilaç firmaları çocuklara özel daha tatlı, kötü kokmayan şuruplar üretiyorlar ama ilacın koku ve tadının cazip olması her zaman işe yaramıyor.
Bu sorunu çözmek için her şeyden önce sakin olmalısınız. Çocuğunuz size bakarak beraberce çok zor bir işin üstesinden gelmeye çalışacağınızı düşünmemeli. Gergin görünürseniz bu ona da yansır ve daha çok zorluk çıkarmasına sebep olabilir.
Çocuğunuza ilacını almasının ne gibi faydalar sağlayacağını yaşına uygun bir üslupla anlatın. İlacın karnındaki veya boğazındaki ağrının kısa sürede geçmesine yardım edeceğini, aksi takdirde hastalığının uzun sürebileceğini söyleyin. Durumu sevdiği bazı şeyleri yapmasına engel oluyorsa ilaçlarını kullanıp çabucak iyileşeceğinden ve bunları yine yapabileceğinden söz edin.
İlaçların çoğunun muadilleri vardır. Çocuğunuz hangi türden (Hap, suda eriyen tablet, şurup) ilaçları daha rahat içiyorsa doktora verdiği ilacın o şekilde bir muadili olup olmadığını sorabilirsiniz.
Doktorunuz bunda bir sakınca olmadığını söylerse büyük ilaçları birkaç parçaya bölerek verme yoluna gidebilirsiniz.
Çocuğa göz damlası damlatmak için uykuda olduğu saatleri tercih edebilirsiniz.
Yine doktorunuza danışarak, yazdığı ilacı çocuğunuza sevdiği bir yiyeceğe ekleyerek veya keyifle tükettiği bir içecekle birlikte verebilirsiniz. Bunu doktora danışmaktan kaçınmalısınız. Zira bazı ilaçların bazı gıda maddeleriyle birlikte alınması olumsuz şeylere yol açabilir.
Çocuğa ilaç içirmek için yapılabilecek şeylerden biri de ilaç verme işine biraz oyun katmaktır. Örneğin ilacın rengini veya neye benzediğini tahmin etmesini isteyebilirsiniz.
İlacını keyifli bir anında vermek de işinizi kolaylaştırır. Bunu yaparken ilacın doktor tarafından belirlenmiş saatleri varsa onlara uymaya dikkat etmelisiniz tabii. Örneğin televizyonda sevdiği bir programı izlerken bu konuda işbirliği yapmaya daha yatkın olabilir.
Odasını Uygun Şekilde Düzenleyin
Çocuğunuzun bir süre yatması gerekiyorsa odasını buna göre düzenleyin. Odanın sıcaklığını, nem oranını kontrol edin. Belli aralıklarla havalandırın. Tozsuz, temiz ve düzenli olmasına dikkat edin. Hasta odasının güneş alan bir oda olması iyi olur. Yatağının rahat, çarşafın, nevresim ve yastık kılıflarının temiz olduğundan emin olun. Çevresine, bir zarar vermeyecek olmalarına dikkat ederek, sevdiği eşyalarını yerleştirin.
Vücut Isısını Düzenli Olarak Kontrol Edin
Vücut ısısının normal kabul edilen değerin, yani 38 derecenin üstüne çıkması havale ve başka sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu yüzden, hastalığı ne olursa olsun çocuğunuzun ateşini günde en z 2 kere ölçmelisiniz. 2 yaşından küçük çocukların ateşinin makattan ölçülmesi gerekir.
3 aylıktan küçük çocuğunuzu, görünürde ateş dışında başka bir sıkıntısı yoksa bile zaman kaybetmeden en yakındaki sağlık kurumuna götürmelisiniz.
Vücut ısısının yükselmesi çoğu zaman bağışıklık sisteminin vücuda girmiş olan mikroplara verdiği tepkinin bir sonucudur. Yüksek ateşle beraber seyreden diğer bulgular ateşin kaç derece olduğundan daha önemlidir. Buna bir örnek de verelim: Ateşi 38 santigrat derece olarak ölçülen ama beslenemeyen, sızlanan ve inleyen bir bebeğin durumu; ateşi 40 derece olduğu halde bir şeyler yiyen, oyun oynayan bir çocuğunkinden daha kritiktir.
Mümkünse Banyo Rutinini Aksatmayın
“Hasta çocuğa nasıl davranılmalı?” konulu makalemizin bu bölümünde banyo konusunu ele alacağız. Bunu zorunlu kılan bir durum yoksa çocuğunuz hasta diye ona daha az banyo yaptırmaya başlamayın. Hatta mümkünse suyla daha çok temas ettirin. Güzel bir banyo hem temiz olmasını, hem de kendini rahat hissetmesini ve daha iyi uyumasını sağlar.
Doktorunuzun Tavsiyelerine Göre Hareket Edin
Arkadaşlarınız ve yakınlarınız size benzer bir durumda kullandıkları ilaçlardan söz edebilir, bitkisel karışımlar tavsiye edebilirler. Böyle tavsiyeler bazen işe yarayacak veya en azından zarar vermeyecek şeyler de olabilir. Ama özellikle önemli, ciddi bir hastalık söz konusu olduğunda doktorunuza danışmadan farklı bir ilaç ya da karışım vermekten kaçınmanızı tavsiye ederiz.
Hasta Çocuğunuzu Kalabalık Ortamlardan Uzak Tutun
Çocuğunuz hastayken onu kapalı çocuk parkları ve AVM’ler gibi kalabalık ortamlardan ve çok sayıda kişinin katıldığı ev toplantılarından uzak tutun. Ayrıca mümkünse bir süre için kreşe veya okula göndermeyin. Böylece hem dinlenmesini sağlamış, hem de taşıdığı virüsü bulaştırmasını engellemiş olursunuz.
Çok Fazla Yemesi İçin Zorlamayın
Çevrenizde “Hasta çocuğa nasıl davranılmalı?” diye sorduğunuz zaman “Bol bol yemek yedirmelisin” diyen kişiler olabilir. Niyetleri kuşkusuz iyidir ve siz de, özellikle de maruz kaldığı hastalık çocuğunuzun iştahını azalttıysa ona mümkün olan çok şey yedirmek isteyebilirsiniz. Ancak, bu konuda zorlayıcı davranmanız doğru olmaz.
Çocuğunuzun besleyici ve güçlendirici gıda maddeleri tüketmesi için elinizden geleni yapın. Yaratıcılığınızı zorlayın, yiyecekleri cazip hale getirmeye ve hoşuna gidecek bir şekilde servis etmeye her zamankinden daha çok özen gösterin. Fakat bir kerede fazla miktarda yemek yemesi için ısrar etmekten kaçının. Yediği miktar içinize sinmiyorsa gün içinde küçük öğünler halinde ve sıklıkla beslemeye çalışın. Doktorunuzla konuşun ve bu konuda neler yapabileceğinizi sorun.
Besin Takviyesi Vermek Yerine Dengeli Beslenmesini Sağlamaya Çalışın
Herhangi bir besin takviyesi veya vitamin ilacı dengeli ve sağlıklı bir şekilde beslenmenin yerini tutmaz. Ayrıca bu tip takviyeler karaciğere ve böbreklere gereksiz bir yük bindirir. Bu yüzden, çocuğunuzun ihtiyaç duyduğu protein ve vitaminleri mevsim sebze ve meyvelerinden, et – balık ve süt ürünlerinden almasını sağlamaya çalışın.
İlgili ve Korumacı Davranmayı Abartmayın
Hasta çocuğunuza karşı her zamankinden daha ilgili ve korumacı davranma eğiliminde olmanız normaldir. Ancak, bu gibi davranışları abartmak özellikle orta ve uzun vadeli hastalık süreçlerinde bazı sorunlara yol açabilir. Çocuğunuzun mümkün olan şeyleri kendi başına yapmasına izin vermelisiniz. Aksi takdirde kendini çaresiz, umutsuz ve güvensiz hissetmesine sebep olabilirsiniz. Aşırı ilginiz de bir süre sonra çocuğunuzun sizi kullanmaya başlamasına neden olabilir. Elbette ki ilgili, şefkatli ve sevgi dolu olmalı, gerektiği zaman çocuğunuza yardım etmeli ve onu korumalısınız. Ama bunları ölçülü bir şekilde yapmanız gerekir.
Hastanede Yatması Gereken Çocuklar İçin Tavsiyeler
Çocukların yaklaşık yüzde otuzu en az bir kere hastaneye kaldırılmak durumunda kalır. Bu, çocuk üzerinde de, ailesi üzerinde de travmatik etkiler yapan bir olaydır. Hastanede tedavi gören çocuklar kısa vadede tıbbi tedaviden korkma ve uyku bozuklukları gibi sorunlar yaşarlar. Ebeveynlerini isteklerini yerine getirmeleri için zorlamaları da sıklıkla görülen bir davranıştır.
Hastaneye yatırılması gereken bir çocuğun önce psikolojik olarak bu sürece hazırlanması gerekir. Bu hazırlamanın şekli ve çocuk hastanede kaldığı sürece yapılması gereken şeyler çocuğun yaşına ve durumuna göre değişir. Örneğin 0 – 12 aylık bir bebek bir süre hastane ortamında tedavi görecekse ebeveynlerinin de onunla kalması ve bebeğe hep aynı görevlilerin bakması sağlanmalıdır. 12 – 36 aylık bir bebeğin hastanede yatarken mümkün olduğu kadar kendi bakımıyla ilgilenmesine olanak vermek gerekir. Zira bu yaş aralığındaki çocuklar bağımsızlık duygusuna da ihtiyaç duyarlar.
“Hasta çocuğa nasıl davranılmalı?” sorusunun cevabı çocuğun yaşı ve gelişimsel düzeyi, hastalığının türü ve şiddeti, muhtemel hastanede kalış süresi gibi etkenlere göre değişir. Çocuğunuzun bir süre hastanede yatması gerekiyorsa onun yaşındaki bir çocuğa hastane ortamını cazip göstermek, varsa doktor ve hastane korkusunu yenmek için neler yapmak gerektiğini araştırmalısınız. Doktorunuzla bu konuda konuşmalı ve neler yapmanız, nasıl davranmanız gerektiğini öğrenmelisiniz.
Çocuk Sağlığı
Çocukların bağışıklık sistemini güçlendirmenin 12 yolu
Çocuklarda orta kulak iltihabı, belirtiler ve tedavi yöntemleri
Bir önceki yazımız olan Bebeğim Kusuyor, Ne Yapabilirim? başlıklı makalemizde bebeğim çok kusuyor, bebeğim kusuyor ve bebeklerde kusma hakkında bilgiler verilmektedir.
