Çocuklarda Sağlıklı Beslenmeye Dair Önemli İpuçları
Her ebeveyn bebeğini ya da çocuğunu en doğal, en sağlıklı, en zengin gıdalarla beslemek ister. Ancak çocuklarda sağlıklı beslenme düzeninin oturtulması hem emek ister, hem de biraz zaman alır. Özellikle erken yaşlarda yüksek oranda yağ ve şeker içeren yiyeceklere alışan çocukların bu alışkanlıklarını kırmaları zor olabilir. Bu nedenle yapılacak en iyi şey çocuklarda beslenme alışkanlıkları hakkında bilgi edinmeye ve bunları uygulamaya çocuğunuz henüz çok erken yaştayken başlamanız olacaktır. İster işin henüz başında, ister en kıymetli varlığınızın bugüne kadarki sağlıksız yeme alışkanlıklarını değiştirme amacında olun, yazımızda sizlerle paylaşacağımız sağlıklı ve dengeli beslenme tavsiyeleri hem çocuğunuzun, hem de ailenizin genel sağlığı açısından işinize yarayacaktır.
1. Eve giren gıdaların kontrolü ebeveynlerdedir. Eve hangi yiyeceklerin alınacağına ve ne zaman tüketileceklerine siz karar verirsiniz. Çocuğunuz birlikte markete gittiğinde sizi abur cuburların olduğu reyona yönlendirmeye çalışsa da buna mümkün olduğunca direnmelisiniz, çünkü çocuklar evde her çekmecede kolayca ulaşabilecekleri sağlıksız yiyecekler bulunmadığında daha sağlıklı ve besleyici seçeneklere yönelmeyi öğrenirler. Yine de kendilerini bir şeylerden mahrum bırakılmış hissetmemeleri için en sevdikleri atıştırmalığı haftada ya da iki haftada bir kez olmak üzere satın almayı düşünebilirsiniz.
2. Çocuklar yemeklerini seçmede söz sahibi olmalıdır: Çocukların sağlıklı beslenme dahil herhangi bir konuyu yalnızca kurallar çerçevesinde değil, gerçekten akıllarına yatarak öğrenmeleri için o konuya mutlaka dahil olmaları gerekir. Bu nedenle belirlenmiş ana ve ara öğün zamanlarında çocuğunuzun sizin hazırladığınız yiyecekler arasından istediklerini seçmesine ve bunlardan istediği kadar yemesine izin vermeniz gerekir. Burada önemli olan çocuğun aralarından seçim yapacağı yiyeceklerin tamamının, hiç değilse büyük çoğunluğunun sağlıklı seçenekler olmasıdır.
3. “Tabağındakini bitir.” anlayışından uzaklaşın: Çocuğunuzun kendi açlığının sesini dinlemeyi ve kendi kararlarını akıllıca vermeyi öğrenebilmesi için karnı doyduğunda masadan kalkmasına izin verin. Her zaman başkasının doldurduğu bir tabaktaki yemeği bitirmesi beklenen çocuklarda dengeli beslenme alışkanlığının gelişmesi son derece zordur. Bunun yerine masadaki sebzeden 1-2 kaşık alınmadan başka bir yemeğe geçilmemesi, eğer yemekten sonra tatlı yenmek isteniyorsa öncesinde mutlaka daha sağlıklı bir yemekten de bir parça tüketilmesi gibi kurallar koyabilirsiniz.
4. Sağlıklı beslenme erken yaşta başlar: Bebeklik çağı iyi değerlendirilirse çocuklarda sağlıklı beslenme pratiğinin geliştirilmesi açısından son derece verimli bir zaman dilimi olabilir. İnsanlar hangi tatları sevdiklerini, hangilerinden ise hoşlanmadıklarını büyük oranda bebeklikte anlarlar. Ancak bir bebeğin herhangi bir gıdayı beğenip beğenmediği tek seferde anlaşılamaz. Örneğin bebeğinizin bezelyeden hoşlanıp hoşlanmadığını anlamak için 2 çorba kaşığı kadar bezelyeyi 3-4 günlük aralarla, farklı yemeklerle birlikte ona sunmanız gerekebilir. Böyle bir durumda bebeğinizi ya da çocuğunuzu sunduğunuz yemeği tüketmeye zorlamaktansa ondan yalnızca 1-2 lokma almasını ve kararını birkaç denemeden sonra vermesini isteyin.
5. İçeceklere dikkat: Çocuklarda beslenme ve içecekler söz konusu olduğunda eleştiri okları genellikle kola, gazoz gibi asitli ve gazlı meşrubatlara yönelir. Ancak çocukların sıklıkla tükettiği aromalı süt, meyve suyu gibi içecekler de yüksek oranda şeker ve katkı maddesi içerebilirler. %100 meyve sularının bile günde 1-2 bardaktan fazla tüketilmesi fazlaca boş kalori alımına sebep olabilir. Her yaştan çocuğun tüketebileceği en sağlıklı içecekler su ve sade süttür.
6. Yemeği sevgiyle bir tutmayın: Çocuğunuza onu sevdiğinizi göstermenin ona sevdiği yemekleri hazırlamaktan çok daha iyi yolları olabilir. Bir annenin ya da babanın çocuğu için lezzetli yemekler, tatlılar ya da hamur işleri hazırlaması göze her ne kadar masum görünse de, erken yaşta yemeği bir sevgi göstergesi olarak kodlayan çocukların yetişkinlik çağında açlık dışında üzüntü, stres, sıkıntı gibi sebeplerle sık sık yemek yemeye ve kilo kontrolü sorunları yaşamaya yatkın oldukları bilimsel araştırmalarca kanıtlanmıştır. Bu durum göz önüne alındığında kocaman bir sarılış, biraz övgü, ilgi ve/veya baş başa geçirilen zamanın çocuklar için bir tepsi börekten çok daha faydalı ve doyurucu olacağını söylemek mümkündür.
Bir önceki yazımız olan Doğru Dadıyı Seçmek İçin 5 İpucu başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.