Alzheimer Hastalarına Nasıl Davranılmalı?
Bakmakla sorumlu olduğunuz bir yakınınız Alzheimer hastalığına yakalanırsa ona nasıl davranacağınızı öğrenmeniz gerekir. Bilişsel yeteneklerin yıkımına neden olan Alzheimer tıbben giderilemeyen, sadece ilerlemesi yavaşlatılabilen bir yaşlı hastalığıdır. Bu hastalığa yakalanan kişi çevre ile iletişim kurma, karar verme, günlük yaşam aktivitelerini yerine getirme konularında yetersiz hale gelir. Alzheimer hastaları anormal davranışlarda bulunurlar. Kişilikleri değişir. Kaygıları artar.
Alzheimer hastalığı sadece bu hastalığa yakalananı değil en yakın çevresinde, kendisine bakmakla sorumlu kişileri de etkiler. Onlarla bu sıkıntılı süreçte diyalog kurmak için nasıl davranmak gerektiğini öğrenmek, bu sürece hem maddi hem manevi olarak hazırlıklı olmak gerekir.
İlaç Saatlerine Uyun
Alzheimer hastalığında tıbbi destek ilaçlarla, hastalığın ilerlemesinin önüne geçilmesi veya yavaş ilerlemesi için verilir. Bu aşamada doktorunuz tarafından tavsiye edilen ilaç saatlerine mutlaka uyun.
Hasta yakınlarının öncelikli şikâyetleri arasında hastanın söylediğini tekrarlaması, bir türlü ikna edilememesi, sinirli ve saldırgan davranması gelir. Bu gibi durumlarda suçluluk, sorumluluk duygusu altında ona cevap verme çabası içine girmeyin. Hastalığını hatırlatmayın. Güç gösterisinde bulunmayın. Hiç iddialaşmadan, karşı çıkmadan, söylediklerine tekrar tekrar cevap vermek gibi bir telaş içine girmeden onunla sohbet havasında konuşun.
Evin İçinde Gerekli Önlemleri Alın
Hastanız için evi güvenli bir hale getirin. Dış kapınız sürekli kapalı olsun. Alzheimer hastaları aniden evden çıkarak uzaklaşabilirler. Bu gibi durumlarda nereye gittiklerini, neyi amaçladıklarını kendileri de bilmezler.
Hastalığın ilerleyen evrelerinde hastanıza tuvalet, beslenme, temizlik gibi konularda destek olmak zorunda kalabilirsiniz. Kullandığı ilaçları ulaşamayacağı bir yerde muhafaza edin. Kullanım alanlarını her zaman çok temiz tutun ve banyo, mutfak gibi zarar görebileceği yerlerde gerekli önlemleri alın. Örneğin banyoya tutunabilmesi için barlar monte edin.
Sık sık kullandığı objelerin isimlerini unutabilir. Bu gibi durumlarda onu kınamayın. Sevginizi göstererek duygusal destek verin. Yine kendisiyle güzel bir şekilde diyalog kurabilecek kişilerle bir araya gelmesini sağlayın.
Kesici Aletler Güvenli Yerde Durmalı
Elektrikle çalışan küçük ev aletlerini banyo ve mutfakta bulundurmayın. Bıçaklar ve yemek pişirme için kullandığınız mutfak aletleri de hastanın ulaşamayacağı yerde olsun. Basit önlemlerle kendisine ciddi zarar verebilecek kazaların önüne geçin.
Bilişsel fonksiyonu azalmış bir hastayı yalnız başına bırakmayın. Sürekli yanında durun ve göz hapsinizde olsun.
Alzheimer hastaları görme ve renkleri tespitle ilgili sorunlar yaşayabilirler. Merdivenleri inip çıkarken onları asla yalnız bırakmayın.
Alzheimer hastası yeni bilgiler öğrenmeyi, onları hatırlamayı, akılda tutmayı başaramayabilir. Birlikte geçirdiğiniz ve ona mutluluk verecek ortak anıları sürekli anlatın.
Gıdaların Tazeliğini Kontrol Edin
Alzheimer hastaları hastalığın orta ve ileri evrelerinde taze ve bozuk gıdayı birbirinden ayıramazlar. Kullandıkları ilaçlar nedeniyle tat ve koku hassasiyetleri zayıflar. Buzdolabındaki gıdaları sürekli kontrol edin.
Hafızasını dinamik tutmak için evin görülür yerlerine notlar asın. Bir Alzheimer hastası çok kısa süre önce ne yaşadığını unutabilir. Önceki yıllarda gerçekleşmiş bir hadiseyi hatırlayabilir ama zamanla bu özelliği de kaybolacak, geçmişi hatırlama becerisi de ortadan kalkacaktır. Hastanıza sürekli gün, ay, tarih hatırlatmasında bulunun.
Yemeğini rahat ve belirli pozisyonlarda, kolaylıkla yiyebileceği şekilde verin. Elle yiyebileceği gıda maddelerini tercih edin.
Bir Alzheimer hastasının kendi başına giyinmesi zordur. Ona gerekli zamanı tanıyın. Seveceği ve zorlanmadan kullanabileceği kıyafetleri tercih edin. Düğmeli, fermuarlı, giyilip çıkarılması kolay olmayan giysilerden kaçının.
Uyku Düzenini Sağlayın
Bazı Alzheimer hastaları için geceler zor geçebilir. Bu onlara bakan kişileri de etkiler. Bakımını üstlendiğiniz hastanın akşamları düzenli saatte uyumasını sağlayın. Gün içinde şekerleme yapmasını engellemeye çalışın. Belli bir saatten sonra kafein barındıran içecekler tüketmemesine dikkat edin. Huzurlu bir ortam da büyük önem taşır. Alzheimer hastasının korkusu varsa, gerekirse yattığı odanın yakınındaki hol veya salonun ışığını sürekli açık tutun.
Alzheimer hastalarının yakınlarında strese bağlı fiziksel hastalıklar oluşabilir. Hastanızla ilgilenirken kendi sağlınızı ihmal etmeyin. Kendinizi bu hastalıklardan korumak için gereken tıbbi desteği alın. Ancak sağlıklı bir bünye ve psikoloji ile ona gereken desteği verebileceğinizi unutmayın.
Bir önceki yazımız olan Çocuklara Sebze Yemeyi Sevdirmenin Yolları başlıklı makalemizi de okumanızı öneririz.
